Wentylacja grawitacyjna jest to proces wymiany powietrza, wykorzystujący różnice gęstości powietrza wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia. Stosowana przed laty drewniana stolarka okienna w sposób naturalny, przez nieszczelności konstrukcji okna dawała możliwość napływu powietrza zewnętrznego do mieszkania.
Współczesne technologie budowlane dostarczają produkty o wysokiej szczelności wobec hałasu, jak i powietrza. O ile ta pierwsza cecha jest, jak najbardziej pożądana to brak dostępu powietrza z zewnątrz może powodować niekorzystne warunki dla użytkowników lokali.
Pomieszczenia bez prawidłowej wentylacji narażone są na:
• wzrost poziomu wilgoci a w efekcie rozwój pleśni i grzybów oraz kondensację pary wodnej na „zimnych” elementach budowlanych w szczególności na ścianach zewnętrznych,
• kondensację zanieczyszczeń toksycznych emitowanych przez meble i materiały wykończeniowe,
• niedobór powietrza potrzebnego do spalania gazowego.
Dla właściwego wentylowania pomieszczeń istotne jest zapewnienie przepływu powietrza od elementów nawiewnych do kanałów wyciągowych. Niezwykle ważny jest kierunek przepływu powietrza – z pomieszczeń „czystych” (pokoje, sypialnie) do pomieszczeń o dużym nasileniu wydzielania zanieczyszczeń (kuchnia, łazienka, WC).
Typowy przepływ powietrza w mieszkaniu wygląda następująco: powietrze zewnętrzne doprowadzone za pomocą np. nawiewników, rozszczelnionych lub otwartych okien do pokoi, przepływa do przedpokoju a następnie do pomieszczeń sanitarnych oraz kuchni, skąd kanałem wentylacyjnym usuwane jest na zewnątrz.
Warunkiem swobodnego przepływu powietrza jest:
• umożliwienie dopływu świeżego powietrza do lokalu
• podcięcie drzwi do pokoi ( wymiar prześwitu to min 80 cm2)
• wykonanie w drzwiach kuchni, łazienki i WC otworów w dolnej części o łącznej powierzchni 220 cm2
• utrzymywanie kratek na wlocie do kanałów wentylacyjnych w stanie umożliwiającym swobodny przepływ powietrza (konieczne czyszczenie i absolutny zakaz zatykania folią czy papierem).
Mieszkańcy mają duży wpływ na działanie wentylacji grawitacyjnej w swoich mieszkaniach ponieważ mogą bezpośrednio regulować ilość powietrza zewnętrznego przez stosowanie rozszczelnienia mechanicznego okien lub otwarcie tych okien. Wielkość dopływu powietrza zewnętrznego wpływa bezpośrednio na intensywność wentylacji grawitacyjnej oraz prawidłowość jej działania (eliminacja odwrotnych przepływów w przewodach).
Absolutne minimum stanowi rozszczelnienie tylu okien w mieszkaniu, aby w danych warunkach nie następował odwrotny przepływ powietrza w żadnym przewodzie wentylacyjnym. Nadmiar pary wodnej przy praniu czy gotowaniu należy usuwać poprzez czasowe otwarcie okien.
